Εἶναι παραμονὴ Χριστουγέννων.
Es víspera de Navidad.
It's Christmas Eve.
Βράδυ
Es de noche
It's night
καὶ τὸ κρύο ἔξω
y el frío afuera
and the cold outside
εἶναι τσουχτερό.
es muy agudo.
is very sharp.
Τὸ χιόνι
La nieve
The snow
σὰν ἄσπρο σεντόνι
como una manta blanca
like a white blanket
σκεπάζει τοὺς δρόμους
esta cubriendo las calles
is covering the streets
τοῦ χωριοῦ
del pueblo
of the village
καὶ τὰ γύρω βουνά.
y las montañas alrededor.
and the mountains around.
Ὁ πατέρας
El padre
The father
καὶ ἡ μητέρα
y la madre
and the mother
πῆγαν στὴν ἐκκλησία.
fueron a la iglesia.
went to the church.
Τὰ παιδιὰ εἶναι λυπημένα,
Los niños estan tristes,
The children are sad,
γιατὶ δὲν πῆγαν μαζί τους.
porque no fueron con ellos.
because they didn't go with them.
Τότε ἡ γιαγιά,
Entonces la abuela,
Then the grandmother,
γιὰ νὰ διώξη
para ahuyentar
in order to chase away
τὴ στενοχώρια
la tristeza
the sadness
τῶν παιδιῶν,
de los niños
of the children,
ἄρχισε νὰ τοὺς λέη
comenzó a contarles
she began to tell them
μία χριστουγεννιάτικη ἱστορία.
un cuento de navidad.
a christmas story.
- Μιὰ φορά κι ἕναν καιρό,
- Érase una vez,
- Once upon a time,
ἕνας φτωχὸς ἄνθρωπος
un hombre pobre
a poor man
ξεκίνησε
partió
set out
ἀπὸ τὴν καλύβα του
de su choza
from his hut
γιὰ νὰ βρῆ φωτιά.
para encontrar fuego.
in order to find fire.
Γύριζε
Estaba girando
He was going
ἀπὸ πόρτα σὲ πόρτα,
de puerta a puerta,
from door to door,
χτυποῦσε
estaba llamando
he was knocking
νὰ τοῦ ἀνοίξουν
para abrirle
in order to open to him
κι ἔλεγε:
y decía:
and he was saying:
- Βοηθῆστε με,
- ¡Ayudadme,
- Help me,
καλοί μου ἄνθρωποι!
mi gente buena!
my good people!
Ἡ γυναίκα μου
Mi mujer
My wife
γέννησε ἕνα παιδάκι...
ha dado a luz a un niño...
has given birth to a child...
Πρέπει ν’ ἀνάψω φωτιά,
Debo encender un fuego,
I must light a fire,
γιὰ νὰ ζεστάνω κι αὐτὴ
para calentar tanto a ella
in order to warm up both her
καὶ τὸ μωρό.
como al bebé.
and the baby.
Μὰ ἦταν νύχτα.
Pero era de noche.
But it was night.
Ὅλοι κοιμόνταν
Todos estaban dormidos
They were all asleep
κλεισμένοι
cerrados
locked up
στὰ σπίτια τους
en sus casas
in their houses
καὶ κανένας
y nadie
and no one
δὲν ἔδινε ἀπάντηση
daba una respuesta
gave an answer
στὰ παρακάλια του.
a sus súplicas.
to his pleas.
Ὁ ἄνθρωπος προχωροῦσε
El hombre siguió caminando
The man kept walking on
κι ὅλο καὶ περισσότερο ξεμάκραινε
y cada vez se alejaba más
and was ever moving further away
ἀπὸ τὴν φτωχή του καλύβα.
de su pobre choza.
from his poor hut.
Κάποτε
Una vez
At some point
εἶδε μακριὰ
vio de lejos
he saw from afar
ἕνα μικρὸ φῶς.
una pequeña luz.
a little light.
Ὅλος χαρά,
Lleno de alegría,
Full of joy,
πὼς θάβρισκε πιὰ φωτιά,
que por fin encontraría fuego,
that he would finally find fire,
κίνησε κατὰ κεῖ.
caminó en esa dirección.
he walked in that direction.
Ὅταν πλησίασε,
Cuando se acercó,
When he approached,
εἶδε πὼς ἦταν
vio que había
he saw that there was
μιὰ μεγάλη φωτιὰ
un gran fuego
a big fire
κι ὁλόγυρά της
y alrededor
and around it
ἦταν ξαπλωμένα
estaban acostados
there were lying down
ἕνα κοπάδι
un rebaño
a herd
ἄσπρα πρόβατα.
de ovejas blancas.
of white sheep.
Τὸ κοπάδι
El rebaño
The herd
τὸ φύλαγε
estaba supervisado por
was supervised by
ἕνας γεροβοσκός.
un viejo pastor.
an old shepard.
Κι ὁ ἄνθρωπος
Y el hombre
And the man
ποὺ χρειαζόταν
que necesitaba
who needed
τὴ φωτιά,
el fuego,
the fire,
πλησίασε τὰ πρόβατα
se acercó a las ovejas
came closer to the sheep
καὶ εἶδε πὼς
y vio que
and he saw that
στὰ πόδια τοῦ βοσκοῦ
a los pies del pastor
at the feet of the shepherd
ἦταν ξαπλωμένα
estaban acostados
there were lying down
τρία μεγάλα σκυλιά.
tres perros grandes.
three big dogs.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος
Cuando el hombre
When the man
πλησίασε τὰ σκυλιά,
se acercó a los perros,
came close to the dogs,
ἐκεῖνα ξύπνησαν
ellos se despertaron
they woke up
κι ἄνοιξαν
y abrieron
and they opened
τὰ μεγάλα τους στόματα,
sus bocas grandes,
their big mouths,
γιὰ νὰ γαβγίσουν.
para ladrar.
in order to bark.
Μὰ ἡ φωνή τους
Pero su voz
But their voice
παράλυσε στὸ στόμα τους
se les paralizó en su boca
got paralysed in their mouth
καὶ κανένα γάβγισμα
y ningún ladrido
and no barking
δὲν τάραξε
agitó
agitated
τὴ νυχτερινὴ ἡσυχία.
el silencio nocturno.
the silence of the night.
Τότε ὁ ἄνθρωπος εἶδε,
Entonces el hombre vio,
Then the man saw,
πὼς ἀνασηκώθηκε ἡ τρίχα τους,
que se les erizó el pelo en la espalda,
that their hair raised in their back,
πὼς γυάλισαν τὰ δόντια τους
que les brillaron los dientes
that their teeth shone
καὶ πὼς ρίχτηκαν ἐπάνω του.
y se le lanzaron encima.
and they threw themselves at him.
Ἔνιωσε πὼς ἕνα σκυλὶ
Sintió que un perro
He felt that one dog
τὸν ἅρπαζε ἀπὸ τὰ γόνατα,
le agarró por las rodillas,
grabbed him by his knees,
τ’ ἄλλο ἀπὸ τὸ χέρι
un otro de su mano
another from his hand
καὶ τὸ τρίτο κρεμάστηκε
y el tercero fue ahorcado
and the third was hanged
ἀπὸ τὸ λαιμό του.
por su cuello.
by his neck.
Μὰ τὰ δόντια τους
Sus dientes sin embargo
Their teeth however
ἔμειναν παράλυτα
permanecieron paralizados
remained paralyzed
καὶ τὰ σκυλιά,
y los perros,
and the dogs,
χωρὶς νὰ τοῦ κάνουν
sin causarle
without causing him
κανένα κακό,
ningun daño,
any harm,
τραβήχτηκαν.
se retiraron.
pulled back.
Τότε ὁ ἄνθρωπος
Entonces el hombre
Then the man
ἔκαμε νὰ πλησιάση
trató de acercarse
tried to come close
στὴ φωτιά,
al fuego,
to the fire,
μὰ τὰ πρόβατα
pero las ovejas
but the sheep
τόσο πολύ στριμώχτηκαν
tanto se apretaron
got so much squeezed
τὸ ἕνα κοντὰ στὸ ἄλλο,
uno cerca del otro,
one close to the other,
ποὺ δὲν εἶχε χώρο
que no tenía espacio
that he didn't have space
νὰ πατήση.
para pisar.
to step.
Ἄρχισε τότε κι αὐτὸς
Entonces él comenzó
Then he began
νὰ πατάη στὶς πλάτες τους,
a pisar sus espaldas,
to step on their backs,
μὰ κανένα ἀπὸ τὰ πρόβατα
pero ninguna de las ovejas
but no one of the sheep
οὔτε κουνήθηκε,
ni se movió,
neither moved,
οὔτε ξύπνησε.
ni se despertó.
nor woke up.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ
En este punto
At this point
ὁ Γιαννάκης ρώτησε:
el pequeño Juan preguntó:
little John asked:
- Γιατί, γιαγιά, τὰ πρόβατα
- ¿Por qué, abuela, las ovejas
- Why, grandmother, the sheep
ἐξακολούθησαν ἥσυχα
continuaron pacíficamente
continued peacefully
τὸν ὕπνο τους,
su sueño,
their sleep,
ἀφοῦ ξέρομε
ya que sabemos
since we know
πόσο δειλὰ εἶναι;
cuánto son temerosas?
how much fearful they are?
- Ἔχε λίγη ὑπομονὴ
- Ten un poco de paciencia
- Have a little of patience
καὶ θὰ τὸ μάθης,
y lo descubrirás,
and you will find out,
εἶπε ἡ γιαγιὰ
dijo la abuela
said the grandmother
κι ἐξακολούθησε
y continuó
and she continued
τὴ διήγησή της:
su narración:
her narration:
- Ὅταν ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς
- Cuando este hombre
- When this man
πλησίασε τὴ φωτιά,
se acercó al fuego,
approached the fire,
ὁ βοσκὸς
el pastor
the shepherd
σήκωσε τὸ κεφάλι του.
alzó la cabeza.
raised his head.
Ἦταν
Él era
He was
ἕνας κατσουφιασμένος γέρος,
un viejo gruñón,
a grumpy old man,
παράξενος
raro
weird
καὶ σκληρὸς
y duro
and tough
ποὺ μιλοῦσε ἀπότομα
que hablaba bruscamente
who was talking abruptly
σὲ ὅλους.
a todos.
to everyone.
Ὅταν εἶδε
Cuando vio
When he saw
τὸν ἄγνωστο,
el desconocido,
the stranger,
ποὺ πλησίαζε,
quien se acercaba,
who was approaching,
ἔριξε κατὰ πάνω του
le arrojó encima
he threw upon him
τὴ μακριά του γκλίτσα,
su bastón largo,
his long stick,
ποὺ ἦταν
que era
which was
στὴν ἄκρη μυτερή.
puntiagudo en su borde.
pointy at its edge.
Μὰ ἡ γκλίτσα
Pero el bastón
But the stick
λοξοδρόμησε
se desvió su curso
deviated from its course
κι ἔπεσε μὲ κρότο πολὺ
y cayó con mucho ruido
and fell down with a lot clatter
στὴ γῆ,
a la tierra,
to the earth,
χωρὶς νὰ βλάψη
sin hacer daño
without harming
τὸν ἄγνωστο.
al desconocido.
the stranger.
Ἡ γιαγιὰ
La abuela
The grandmother
ἤθελε νὰ ἐξακολουθήση,
quería continuar,
wanted to go on,
μὰ ὁ Κωστάκης
pero el pequeño Costas
but little Costas
τὴ ρώτησε πάλι:
la pregunto de nuevo:
asked her again:
- Μὰ γιατί, γιαγιά,
- ¿Pero por qué, abuela,
- But why, grandmother,
δὲν τὸν πέτυχε ἡ γκλίτσα;
el bastón no le encontró?
the stick didn't hit him?
Μὰ ἡ γιαγιά,
Pero la abuela,
But the grandmother,
χωρὶς νὰ προσέξη
sin prestar atencion
without paying attention
τὴν ἐρώτηση
a la pregunta
to the question
τοῦ Κωστάκη,
del pequeño Costas,
of little Costas,
ἐξακολούθησε:
continuó:
she went on:
- Τότε ὁ ἄγνωστος
- Entonces el desconocido
- Then the stranger
πλησίασε τὸν βοσκὸ
se acercó al pastor
approached the shepherd
καὶ τοῦ εἶπε:
y le dijo:
and said to him:
- Καλέ μου ἄνθρωπε,
- Mi buen hombre,
- My good man,
βοήθησέ με
ayúdame
help me
καὶ δῶσε μου
y dame
and give me
λίγη φωτιά.
un poco de fuego.
some little fire.
Ἡ γυναίκα μου γέννησε
Mi mujer ha dado a luz
My wife has given birth
καὶ πρέπει
y debo
and I must
ν’ ἀνάψω φωτιὰ
encender fuego
light a fire
νὰ ζεσταθῆ κι αὐτὴ
para calentar tanto a ella
in order to warm up both her
καὶ τὸ μωρό.
como al bebé.
and the baby.
Ὁ βοσκὸς θέλησε
El pastor quería
The shepherd wanted
νὰ τοῦ ἀρνηθῆ.
negarlo a él.
to deny to him.
Θυμήθηκε ὅμως,
Recordó sin embargo,
He remembered however,
πὼς τὰ σκυλιὰ
que los perros
that the dogs
δὲν μπόρεσαν
no consiguieron
were not able
νὰ τὸν δαγκώσουν,
morderle,
to bite him,
τὰ πρόβατα
las ovejas
the sheep
δὲν τὸν φοβήθηκαν
no le tenían miedo
were not afraid of him
καὶ δὲν σκορπίστηκαν
y no se dispersaron
and they didn't scatter
καὶ πὼς ἡ μαγκούρα του
y que su bastón
and that his stick
δὲν τὸν πέτυχε,
no le encontró,
did not hit him,
καὶ δείλιασε.
y se asustó.
and he got scared.
Δὲν τόλμησε λοιπὸν
No se atrevió por lo tanto
He didn't dare therefore
νὰ ἀρνηθῆ στὸν ἄγνωστο.
a negar al extraño.
to deny to the stranger.
- Πάρε ὅση φωτιὰ θέλεις!
- ¡Toma todo el fuego que quieras!
- Take all the fire you want!
τοῦ εἶπε.
le dijo.
he said to him.
Μὰ ἡ φωτιὰ
Pero el fuego
But the fire
εἶχε χωνέψει πιὰ
estaba ya consumido
was consumed already
καὶ δὲν εἶχε
y no tenía
and it didn't have
κανένα μακρὺ ξύλο
ninguna madera larga
any long wood
ἢ κλαδί.
o rama.
or branch.
Ἦταν μονάχα
Era solo
It was just
ἕνας μεγάλος σωρὸς
una pila grande
a large pile
ἀπὸ ἀναμμένα κάρβουνα.
de carbones encendidos.
of burning charcoals.
Καὶ ὁ ἄγνωστος
Y el desconocido
And the stranger
δὲν εἶχε οὔτε φτυάρι,
no tenía ni pala,
did not have neither shovel,
οὔτε κανέναν τενεκέ,
ni ningún recipiente de metal,
nor any metal container,
οὔτε τίποτ’ ἄλλο,
ni otra cosa,
nor anything else,
γιὰ νὰ τὰ βάλη μέσα
para ponerlos dentro
in order to put them inside
καὶ νὰ τὰ πάη
y llevarlos
and take them
σπίτι του.
a su casa.
to his house.
Ὁ βοσκός,
El pastor,
The shepherd,
ποὺ τὸ εἶδε αὐτό,
que lo vio,
who saw that,
τοῦ ξαναεῖπε:
le dijo de nuevo:
said to him again:
- Πάρε
- Toma
- Take
ὅση φωτιὰ
tanto fuego
as much fire
θέλεις·
como quieras;
as you want;
κι ἀπὸ μέσα του
y por dentro
and from inside
χαίρονταν,
se alegraba,
he was glad,
πού δὲν θὰ μπορούσε
que no iba a poder
that he would not be able
νὰ πάρη φωτιά.
tomar fuego.
to take fire.
Μὰ ὁ ἄγνωστος ἔσκυψε,
Pero el desconocido se inclinó,
But the stranger bent over,
παραμέρισε μὲ τὸ χέρι του
apartó con su mano
he set aside with his hand
τὴν στάχτη ἀπὸ τὰ κάρβουνα,
la ceniza de las brasas,
the ashes from the coals,
ὕστερα ἀνασήκωσε τὴν ἄκρη
luego levantó el borde
then he lifted the edge
ἀπὸ τὸ ρούχο του
de su vestidura
of his garment
καὶ τὰ ἔβαλε ἐκεῖ.
y las puso allí.
and he put them there.
Τί περίεργο ὅμως!
¡Qué extraño sin embargo!
How strange however!
Τὰ κάρβουνα,
Las brasas,
The coals,
οὔτε τὰ χέρια του ἔκαιγαν,
ni se quemaban sus manos,
were neither burning his hands,
ὅταν τάπιανε,
cuando las estaba sosteniendo,
when he was holding them,
οὔτε τώρα τὸ ρούχο του.
ni su vestido ahora.
nor his garment now.
Τὰ πήγαινε σπίτι του,
Los estaba llevando a su casa,
He was taking them to his home,
σὰ νὰ μὴν ἦταν
como si no fueran
as if they were not
ἀναμμένα κάρβουνα,
brasas ardientes,
burning coals,
ἀλλὰ μῆλα
sino manzanas
but apples
ἢ καρύδια.
o nueces.
or nuts.
Σέ αὐτό τό σημεῖο
En este punto
At this point
γιὰ τρίτη φορὰ
por tercera vez
for the third time
τὰ παιδιὰ
los niños
the children
ρώτησαν
preguntaron
asked
τὴ γιαγιά:
a la abuela:
the grandmother:
- Μὰ, γιαγιά,
- Pero abuela,
- But, grandmother,
γιατί τὰ κάρβουνα
¿porqué las brasas
why the coals
δὲν τὸν ἔκαψαν;
no le quemaron?
didn't burn him?
- Τώρα θὰ ἰδῆτε γιατί,
- Ahora veréis por qué,
- Now you shall see why,
περιμένετε!
¡esperad!
wait!
Εἶπε ἡ γιαγιὰ
Dijo la abuela
Said the grandmother
κι ἐξακολούθησε.
y continuó.
and continued.
Ὅταν ὁ κακὸς βοσκός
Cuando el pastor malvado
When the wicked shepherd
εἶδε ὅλα αὐτὰ,
vio todas estas cosas,
saw all these things,
ἀπόρησε.
se desconcertó.
he bewildered.
- Μὰ τί νύχτα εἶναι αὐτή,
- Pero ¿que noche es esta,
- But what night is this,
συλλογίστηκε,
pensó,
he thought,
ποὺ τ’ ἀγριόσκυλα
que los perros salvajes
that the wild dogs
δὲ δαγκώνουν,
no muerden,
do not bite,
τὰ πρόβατα
las ovejas
the sheep
δὲν τρομάζουν,
no se asustan,
are not scared,
ἡ γκλίτσα
el bastón
the stick
δὲν πληγώνει
no hace daño
does not hurt
καὶ τὰ κάρβουνα
y las brasas
and the coals
δὲν καῖνε;
no queman?
do not burn?
Σταμάτησε
Paró
He stopped
τὸν ἄγνωστο
el desconocido
the stranger
καὶ τὸν ρώτησε:
y le preguntó:
and asked him:
- Τί νύχτα εἶναι αὐτή ἡ σημερινὴ
- ¿Que tipo de noche es esta de hoy
- What kind of night is this today
καὶ γιατί ὅλα
y porque todo
and why everything
ἔχουν τόση καλοσύνη
tiene tanta amabilidad
has so much kindness
γιὰ σένα;
hacia ti?
towards you?
- Ἂν δὲν τὸ βλέπεις
- Si no lo ves
- If you don't see it
μόνος σου,
por ti mismo,
by yourself,
δὲν μπορῶ ἐγὼ
yo no puedo
I cannot
νὰ σοῦ τὸ ἐξηγήσω,
explicártelo,
explain it to you,
ἀποκρίθηκε ὁ ἄγνωστος,
respondió el desconocido,
replied the stranger,
καὶ τράβηξε τὸν δρόμο του,
y siguió su camino,
and went on his way,
γιὰ νὰ φτάση γρήγορα
para llegar rapido
in order to arrive quickly
στὸ σπίτι του
a su casa
to his house
καὶ νὰ ζεστάνη
y para calentar
and to warm up
τὴν γυναίκα του
su mujer
his wife
καὶ τὸ βρέφος.
y el bebé.
and the baby.
Ὁ βοσκὸς ἀποφάσισε
El pastor decidió
The shepherd decided
ν’ ἀκολουθήση
seguir
to follow
τὸν ἄγνωστο
al desconocido
the stranger
καὶ νὰ μάθη
y averiguar
and find out
τί σημαίνουν
que significan
what do they mean
ὅλα αὐτά.
todos estos.
all these.
Τὸν ἀκολούθησε λοιπὸν
Le siguió por lo tanto
He followed him therefore
ὥσπου ὁ ἄγνωστος
hasta que el desconicido
until the stranger
ἔφτασε στὴν καλύβα του.
llegó a su choza.
arrived to his hut.
Εἶδε τότε ὁ βοσκός,
Entonces el pastor vio,
Then the shepherd saw,
πὼς ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς
que este hombre
that this man
δὲν εἶχε οὔτε καλύβα
ni siquiera tenía una choza
didn't even have a hut
καὶ πὼς ἡ γυναίκα του
y que su esposa
and that his wife
καὶ τὸ μωρὸ
y el bebe
and the baby
ἦταν ξαπλωμένοι
estaban acostados
were lying down
μέσα σὲ μιὰ σπηλιά,
dentro de una caverna,
inside a cavern,
ποὺ δὲν εἶχε τίποτ’ ἄλλο
que no tenía nada más
that had nothing else
ἀπὸ τοὺς τέσσερεις
que las cuatro
than the four
γυμνοὺς τοίχους.
paredes desnudas.
naked walls.
Τότε ὁ βοσκὸς σκέφτηκε,
Entonces el pastor pensó,
Then the shepherd thought,
πὼς τὸ μικρὸ
que el pequeño
that the small
καὶ ἀθῶο βρέφος
e inocente infante
and innocent infant
θὰ πάγωνε
se congelaría
would freeze
μέσα στὴν σπηλιὰ
dentro de la caverna
inside the cavern
καὶ,
y,
and,
ἂν καὶ ἡ καρδιά του
aunque su corazón
although his heart
ἦταν σκληρή,
era dura,
was tough,
τὸ λυπήθηκε.
sintió pena por ello.
he felt sorry for it.
Ξεκρέμασε τότε
Descolgó entonces
Then he unhunged
τὸ σακούλι,
el bolso,
the bag,
ποὺ εἶχε κρεμασμένο
que tenía colgado
that he had hanged
στὸν ὦμο του,
en su hombro,
on his shoulder,
ἔβγαλε μιὰ κάτασπρη
sacó un muy blanco
he took out a very white
μαλακὴ προβιὰ
vellón suave
soft fleece
καὶ τὴν ἔδωσε
y lo dio
and he gave it
στὸν ἄγνωστο
al desconocido
to the stranger
νὰ τὴν στρώση
para ponerlo
in order to set it
κάτω ἀπὸ τὸ παιδάκι.
debajo del niño pequeño.
under the little child.
Ἐκείνη τὴ στιγμή,
En ese momento,
At that moment,
ποὺ αὐτὸς ὁ σκληρὸς ἄνθρωπος
que este hombre duro
that this tough man
ἔνιωσε συμπόνια
sintió compasión
felt compassion
γιὰ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους
para la otra gente
for the other people
κι ἔκαμε μιὰ ἐλεημοσύνη,
e hizo una caridad,
and made a charity,
ἄνοιξαν τὰ μάτια του.
se le abrieron los ojos.
his eyes were opened.
Εἶδε αὐτά, ποὺ πρὶν
Vio estas cosas, que antes
He saw the things, that before
δὲν μποροῦσε νὰ ἰδῆ·
no podía ver;
he could not see;
κι ἄκουσε ἐκεῖνο,
y oyó esto,
and he heard this,
ποὺ πρὶν
que antes
that before
δὲν μποροῦσε ν’ ἀκούση.
no podía oír.
he could not hear.
Εἶδε, πὼς
Vio que
He saw that
ὁλόγυρα ἦταν ἄγγελοι
por todas partes había ángeles
all around there were angels
μ’ ἀσημένιες φτεροῦγες
con alas de plata
with silver wings
καὶ πὼς στὰ χέρια τους
y que en sus manos
and that in their hands
κρατοῦσαν κιθάρες.
llevaban guitarras.
they were holding guitars.
Κι ἄκουσε ποὺ ἔψαλλαν,
Y los escuchó cantar,
And he heard them chanting,
πὼς τὴ νύχτα ἐκείνη
que durante aquella noche
that during that night
ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου
el Salvador del mundo
the Savior of the world
εἴχε γεννηθῆ.
había nacido.
had been born.
Καί τότε κατάλαβε ὁ βοσκός,
Y entonces el pastor entendió,
And then the shepherd understood,
γιατί τὴ νύχτα ἐκείνη
porque esa noche
why at that night
δὲν μποροῦσε κανένας
nadie podría
nobody could
νὰ κάμη κακὸ
hacer daño
do any harm
στὸν ἄγνωστο.
al desconocido.
to the stranger.
Καὶ εἶδε,
Y vio,
And he saw,
πὼς οἱ ἄγγελοι
que los ángeles
that the angels
ἦταν παντοῦ.
estaban por todas partes.
were everywhere.
Κάθονταν στὴ σπηλιά,
Estaban sentados en la cueva,
They were sitting in the cave,
κατέβαιναν ἀπ’ τὸ βουνό,
estaban descendiendo la montaña,
they were descending the mountain,
πετοῦσαν στὸν οὐρανό,
estaban volando en el cielo,
they were flying in the sky,
περπατοῦσαν
estaban caminando
they were walking
πολλοὶ μαζὶ
muchos de ellos juntos
many of them together
στοὺς δρόμους,
por las calles,
on the streets,
σταματοῦσαν
estaban parando
they were stopping
στὴν εἴσοδο
en la entrada
in the entrance
τῆς σπηλιᾶς
de la cueva
of the cave
καὶ κοίταζαν
y estaban mirando
and they were looking
τὸ βρέφος.
al infante.
at the infant.
Ἡ χαρά
La alegría
The joy
ἦταν παντοῦ σκορπισμένη.
se estaba esparciendo por todas partes.
was spreading everywhere.
Τὸ τραγούδι
El canto
The singing
καὶ μιὰ λεπτὴ ψαλμωδία
y un canto sutil
and a subtle chanting
ἀκούγονταν παντοῦ.
se escuchaban por todos lados.
were heard everywhere.
Ὅταν ὁ βοσκὸς
Cuando el pastor
When the shepherd
εἶδε κι ἄκουσε
vio y oyó
saw and heard
στὴ σκοτεινὴ ἐκείνη νύχτα,
en esa noche oscura,
in that dark night,
ὅλα ὅσα πρὶν
todo lo que antes
everything that before
οὔτε ἔβλεπε
ni veía
he could neither see
οὔτε ἄκουγε,
ni oía,
nor hear,
ἔνιωσε χαρά μεγάλη,
sintió una gran alegría,
he felt great joy,
ποὺ ἄνοιξαν τὰ μάτια του
porque sus ojos se habían abierto
for his eyes had opened
καὶ γονάτισε
y se arrodilló
and he knelt down
κι εὐχαρίστησε
y agradeció
and thanked
τὸν Θεό.
a Dios.
God.
Τότε κι ὁ Γιαννάκης,
Entonces el pequeño Juan,
And then little John,
ἀφοῦ ἡ γιαγιὰ
ya que la abuela
since the grandmother
εἶχε πιὰ σταματήσει
había ahora parado
had now stopped
τὴν διήγησή της,
su narración,
her narration,
εἶπε:
dijo:
he said:
- Τώρα κατάλαβα κι ἐγώ,
- Ahora por fin entendí,
- Now I finally understood,
γιαγιά,
abuela,
grandmother,
γιατὶ ἐκείνη τὴ νύχτα
porque durante esa noche
why during that night
τὰ σκυλιὰ δὲ δάγκωναν,
los perros no mordían,
the dogs would not bite,
τὰ πρόβατα δὲν ξυπνοῦσαν
las ovejas no se despertaban
the sheep would not wake up
ἀπὸ τὸν φόβο τους,
por su miedo,
of their fear,
ἡ γκλίτσα δὲν πλήγωνε
el bastón no haría daño
the stick would not hurt
καὶ τὰ κάρβουνα δὲν ἔκαιγαν.
y las brasas no quemaban.
and the coals would not burn.
Εἶχαν ὅλα τὴν καλοσύνη
Todo tenía la bondad
Everything had the goodness
τοῦ Χριστούλη μας,
de nuestro pequeño Cristo,
of our little Christ,
γιατὶ τὸ μωρό,
porque el bebé,
because the baby,
ποὺ γεννήθηκε
que nació
that was born
ἐκείνη τὴ νύχτα,
durante esa noche,
during that night,
ἦταν ὁ Χριστός!
era Cristo!
was Christ!
Ἔ, γιαγιάκα;
¿Verdad abuela?
Right, grandma?
- Ναί, παιδάκια μου,
Si, mis niños,
Yes, my children,
εἶπε ἡ γιαγιὰ
dijo la abuela
said the grandmother
καὶ φίλησε
y besó
and she kissed
τὰ ἐγγονάκια της.
sus nietos.
her grandchildren.
Ἐλᾶτε τώρα καὶ σεῖς
Y vosotros, venid ahora
And you, now come
στὰ κρεβατάκια σας
a vuestras camitas
to your little beds
νὰ κοιμηθῆτε.
para dormir.
to sleep.